Eleştirel Yemek Programı
Proje
Hikâyelerle Yemek Pişirmek
Tasarımcı
depatriarchise design, Mayar El-Bakry ve Romi Lee
Sinopsis

Prohelvetia'nın desteğiyle.

Mısır kökenli İsviçreli tasarımcı Mayar El-Bakry, uzun ve dar bir modern mutfakta yemek pişiriyor. SWANA bölgesinde her yerde karşımıza çıkan, geleneksel pişirme aletleri ve eşyalarını kullanarak falafel, ma’amoul, kabak dolması, tajin ve bölgenin diğer ana yemeklerini hazırlıyor. Hazırlanmasında belli bir aletin ya da eşyanın öne çıktığı her yemek tabağı farklı bir hikâye anlatıyor. Evde her gün pişirilen bu yemeklere derinlemesine nüfuz ettiğimizde, şimdi yaşamlarını Avrupa’da göçmen olarak sürdüren, SWANA bölgesinden insanlarının seslerine ve diaspora anlatılarının zenginliğine ulaşıyoruz.

Etrafımızdaki çoğunlukla gözardı edilen, görünmez kalan ve kenara itilmiş tasarımları sıkı sıkı kucaklayan deneysel, görsel bir belge niteliğindeki bu program, kişisel anılara, deneyimlere ve yıllar boyu biriktirilip göçle Avrupa’ya getirilen sıradan mutfak aletlerine dayanıyor. Filmde anıların, faaliyetlerin ve duyusal deneyimlerin ana temaları özenle iç içe geçirilip, ses, hareketli görüntü, fotoğraflar ve metinler bir araya getirilerek canlandırılıyor. Böylece açığa çıkarılan anlatılar, gerek tasarımda gerekse yemek pişirmede hâkim olan ikilikler yerine zengin bir manzara sunuyor.

Biyografi

depatriarchise design, Basel, İsviçre’de farklı mecralarla çalışan, kâr amaçlı olmayan bir tasarım araştırma platformu. 2017’de kurulan platform, ayrımcı yapılara sıkı sıkıya bağlı olan tasarım disiplininin yarattığı hayal kırıklığından kaynaklanan bir eylem çağrısı olarak başladı. Platformun çeşitli biçimler alan sorgulayıcı ve aktivist pratiği, kesişimsel feminizmden ve hâkim tasarım paradigmalarını yeniden düzenleme ihtiyacından besleniyor. depatriarchise design, metinler, atölyeler ve sergiler aracılığıyla, uzun zamandır sessizliğe mahkûm edilmiş hikâyeleri anlatmanın yanı sıra baskıcı sistemlerin yeniden üretiminde tasarımın nasıl bir suç ortağı olduğunu inceliyor. Platform pratiklerinde işbirliğini ve ortak bilgi üretimini önemsediği için, işlerine hayranlık duydukları ve ortak bir politik zemine sahip oldukları insanlar, kolektifler ve inisiyatiflerle birlikte çalışıyor. Tasarımın dönüştürücü gücüne duydukları inançla, toplumsal olarak sürdürülebilir gelecekler yaratmanın yollarını araştırıyorlar. Platformu, Anja Neidhardt ve Maya Ober birlikte yürütüyor.

Mısır kökenli İsviçreli tasarımcı ve araştırmacı Mayar El-Bakry, lisans eğitimini Basel’de FHNW Sanat ve Tasarım Akademisi, Görsel İletişim bölümünde tamamladı. Tasarımın çeperlerinde çalışmayı seven El-Bakry, işlerinde çeşitli pratikleri iç içe geçiriyor. Son zamanlarda (tasarım) akademisinin içinde, arasında ve dışında söylem, mübadele ve diyalog mekânları yaramanın bir aracı olarak yemek ve yemek pişirmeye odaklanıyor. Araştırmalarında kültürler arası alışverişi, toplumsal ilgi ve işbirliğini vurguluyor. El-Bakry aynı zamanda İsviçre Tasarım Ağı’nın koordinasyonunu ve Basel’de FHNW Uygulamalı Bilimler ve Sanat bölümünde, tasarımda kesişimsel feminist pedagojilere odaklanan “Başka Türlü Eğitmek” isimli eğitim programının ortak küratörlüğünü yürütüyor.

Anja Neidhardt, Umeå Tasarım Enstitüsü ve Umeå Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Merkezi’nde doktora öğrencisi. Neidhardt araştırmalarında, tasarım arşivlerini ve müzelerini dönüştürmek ve daha adil tasarım disiplinlerinin gelişimine katkı sunmak için benimsenebilecek alternatif kesişimsel feminist pratikleri (protest arşivlerin başvurduğu türden pratikleri) ortaya çıkarıp analiz etmeyi amaçlıyor. Neidhardt doktoraya başlamadan önce tasarım alanında serbest gazeteci ve eğitimci olarak çalıştı. Yüksek lisans eğitimini Eindhoven Tasarım Akademisi, Tasarım Küratörlüğü ve Yazarlığı bölümünde 2016’da tamamladı. 2012 ile 2014 arasında Design Magazine’in editör ekibinde yer aldı. Haziran 2017’den beri depatriarchise design’a katkı sunan Neidhardt, Şubat 2018’de platformun editörlerinden biri oldu.

Tasarımcı, araştırmacı, eğitimci ve aktivist Maya Ober, Basel, İsviçre’deki depatriarchise design araştırma platformunun kurucu editörü. Ober, Basel’deki Sanat ve Tasarım Akademisi’nin Endüstriyel Tasarım Enstitüsü’nde yardımcı araştırmacı ve Estetik Pratik ve Teori Enstitüsü’nde öğretim görevlisi olarak çalışıyor. Ober, Laura Pregger ile birlikte, Akademi’nin sanat ve tasarım eğitiminde kesişimsel pedagojilerin araştırıldığı “Başka Türlü Tahayyül Etmek” adlı eğitim programının yaratıcısı. Bern Sanat Akademisi’nde halen yürütmekte olduğu “Radikal imkânlar alanı – tasarımda kesişimsel feminist pedagojilere doğru” adlı araştırma projesi ise, toplumsal cinsiyet çalışmaları, sosyal antropoloji ve tasarım disiplinleri arasında bir yerde duran, kesişimsel feminist pedagojilerin tasarım eğitimini nasıl etkilediğinin araştırıldığı disiplinlerarası bir çalışma.

İsrail kökenli İsviçreli yönetmen, video sanatçısı ve belgeselci Romi Lee Tel Aviv’de yaşıyor. Güzel sanatlar eğitimini Beit Berl bünyesindeki  Midrasha’da, sinema eğitimini ise Tel Aviv Minshar Sanat Okulu’nda tamamladı. Lee yapıtlarında hafızayı ve kişisel, özel, mahrem olan ve dile getirilmeyenler yoluyla nasıl anlatılar yaratılabileceğini araştırıyor. New Fund’ın katkılarıyla çektiği son belgeseli The Hotel’in ilk gösterimi 2021’de gerçekleştirilecek.

Daha Fazla Eleştirel Yemek Programı
Valeria Meiller & Agustin Schang
#hayvan #direniş #dekolonyal #bedenleşmiş
Linda Schilling Cuellar
#sebze #dekolonyal #yemelik
Ayşenaz Toker ve Merve Tuna
#malzeme #kurgusal #mizahi
BUREAU (Daniel Zamarbide) ile Chef Walter El Nagar ile Filipe Felizardo
#mikrobiyal #yemelik #ekolojik
Ben Goldner ve Emma Leigh Macdonald
#mikrobiyal #yemelik #ekolojik
Luiza Prado de O. Martins
#sebze #insan #direniş #dekolonyal
Asako Iwama, Iris Lacoudre, Camille Sineau
#insan #bedenleşmiş
Nelly Ben Hayoun-Stépanian ve Chef Rabah Ourrad
#semavi #yemelik #mizahi