Het Nieuwe Instituut’un desteğiyle.
(Irksal) Kapitalizmin Kozmogonisi, kapitalizmin doğuşunda var olan maddi kültürlere ve şekerkamışı plantasyonu ağının şekillendirdiği güç ilişkilerinden kapitalizmin ortaya çıkışına yönelik tasarım odaklı bir araştırma. Sömürgeleştirme, endüstriyel tarım ve Atlas Okyanusu köle ticareti uygulamaları için ilk örneği oluşturan Avrupa şekerkamışı plantasyonları, bu süreçte ırk kavramını dönüştürerek kapitalizmin bütün gezegene yayılmasının önünü açacaktı. Hareket noktası olarak Portekizlilerin Batı Afrika’da Yorubalar arasındaki öncü toplumlardan Benin Krallığı’ndaki Edo halkı ile karşılaşmasını seçen Dele Adeyemo, Akdeniz dünyasının Gine kıyı şeridine uzanışını anlatan, uzun süre boyunca yok sayılan tarihçeleri tekrar ele alıyor. Bu Avrupa ve Afrika toplumlarının haritacılık pratiklerini gözden geçirerek küresel kapitalizmin başlangıcındaki koşulları araştırıyor.
Dele Adeyemo (Birleşik Krallık) mimar, kreatif direktör ve kent kuramcısı. Adeyemo’nun yaratıcı pratiği ve araştırmaları, mekânın üretilmesinin altında yatan itici güçleri, dünya üzerindeki yaşam kalıplarını düzenleyen süreçlerin ırksallaştırma mantığına yerleştirerek sorguluyor.
Adeyemo’nun projeleri, Viyana Mimarlık Bienali ve World Design Capital dahil pek çok uluslararası mecrada sergilendi. 2019’da 2. Lagos Bienali çerçevesinde sanatçı Hermes Chibueze Iyele ile birlikte Lagos Lagünü kıyısında zorlu bir yaşam süren Oworonshoki topluluğunun direnç ritmini belgeleyen kısa film ve performans Black Horizon’ın (Kara Ufuk) küratörlüğünü ve yapımcılığını üstlendi. Son olarak siyah diaspora hayatının iki yakadaki deneyimini hatırlatan sözlü eseri Black Ubiquity-Ubiquitous Black (Siyah Mevcudiyet-Mevcut Siyah), Ummah Chroma’nın Rotterdam Film Festivali’ndeki sergisi GD Thyself: Spirit Strategy on Raising Free Black Children’ın (Kendin: Özgür Siyah Çocuk Yetiştirmenin Ruhsal Stratejisi) açılış ritüelinin bir parçası olarak sergilendi.
Adeyemo, Londra Üniversitesi Goldsmiths’te Mimari Araştırma Merkezi’nde doktora öğrencisi, Rotterdam’daki Het Nieuwe Instituut bursuna sahip. Kanada Mimarlık Merkezi bursunu ve Andrew Mellon araştırma fonunu aldı. Londra’daki Royal College of Art’ta bir mimari tasarım stüdyosunu yönetiyor. Proje ortağı Christopher Oliver, Adeyemo’nun yönettiği (Irksal) Kapitalizmin Kozmogonisi adlı filmin ortak senaristi ve yapımcısı. Oliver ise yazar, sinemacı ve sanat yönetmeni.
